De Ilias van Homerus (samenvatting en analyse)

Ilias is een episch gedicht dat vertelt over de belegering van de stad Troje door de Achaeërs in een poging om Helena, de vrouw van koning Menelaos, te redden, die was ontvoerd door Paris, een Trojaanse prins. Door deze gebeurtenis breekt er oorlog uit tussen de Achaeërs en de Trojanen.

Het gedicht bestaat uit 24 canto's, waarin verschillende gebeurtenissen uit het laatste jaar van de Trojaanse oorlog, die 10 jaar duurde, worden verteld.

Het werk begint met de woede van Achilles, een Griekse krijger die besluit zich afzijdig te houden nadat hij boos is geworden op Agamemnon, leider van het Achaeaanse leger, die zijn dienares Briseida van hem steelt.

Ilias samen met Odyssey Beide vormen een compilatie van traditionele teksten die eeuwenlang mondeling door dichters zijn overgeleverd.

Samenvatting van de Ilias

Lied 1: Pest en cholera

Negen jaar na het begin van de Trojaanse oorlog, een oorlogszuchtig conflict tussen de Achaeërs en de Trojanen, breekt de pest uit in het kamp van de Achaeërs.

Calcante, een waarzegger, verklaart dat de ziekte zal blijven bestaan tenzij Agamemnon Criseida overdraagt aan Crises, zijn vader.

Als Agamemnon zijn knecht overgeeft, ontvoert hij Briseida, de knecht van Achilles, waarmee hij Achilles' woede uitlokt.

Dan besluit Achilles zich terug te trekken uit het kamp en Zeus steunt zijn beslissing.

Lied 2: Agamemnons droom en Schotland

Zeus stuurt Agamemnon via een droom een boodschap om hem te waarschuwen dat hij door moet gaan met de inname van Troje.

Agamemnon besluit de bevolking naar huis te sturen. De uittocht van de bevolking eindigt echter wanneer Agamemnon zich opmaakt om ten strijde te trekken en een lijst begint op te stellen van de verschillende schepen die hen voor de strijd ter beschikking staan.

Lied 3: De eden en Helen op de muur

Trojanen en Achaeërs ontmoeten elkaar in de strijd. Paris daagt Menelaos uit tot een enkelvoudig duel. Ondertussen kijkt Helena naar het gevecht, omdat zij wordt gezien als de beloning voor de winnaar.

Als Menelaos op het punt staat Paris te doden, verschijnt Aphrodite, zijn moeder, om hem te redden.

Lied 4: Schending van eden en zoeken van troepen

De goden zijn bijeen en Zeus wil de oorlog beëindigen. Ze besluiten echter dat het conflict moet doorgaan. Athena daalt vermomd naar de aarde af en spoort Pandaro aan een pijl op Menelaos af te schieten.

De wapenstilstand eindigt wanneer Agamemnon ontdekt wat er is gebeurd en besluit zijn troepen aan te moedigen de oorlog voort te zetten. Dan staan de twee legers tegenover elkaar op het slagveld.

Lied 5: Diomedes' leiderschap

Athena adviseert Diomedes en brengt hem woede en moed over om te vechten in de strijd.

Op zijn beurt verwondt Pandaro Diomedes met een pijl, maar Athena komt hem te hulp en weet hem te genezen. Ze waarschuwt hem vervolgens om geen andere goden aan te vallen, tenzij hij Aphrodite ontmoet.

Tenslotte valt Diomedes Aeneas aan, zoon van Aphrodite.

Lied 6: Hector en Andromaque

De oorlog gaat door zonder de hulp van de goden, en de Achaeërs spelen in hun voordeel ten opzichte van de Trojanen.

Helenus, prins van Troje, vraagt Hector naar Troje te reizen en zijn moeder op te dragen met andere Trojaanse vrouwen naar de tempel van de godin Athena te gaan en een offer te brengen opdat zij zich tijdens de oorlog over hen ontfermt.

Ondertussen, op het slagveld, ontmoeten Diomedes en Glauco elkaar en wisselen hun harnassen uit als teken van respect.

Later ontmoet hij zijn vrouw Andromache, die ontroostbaar huilt uit angst haar man in de oorlog te verliezen.

Hoek 7: Muurslag

Hector wil het opnemen tegen de Achaeërs en daagt een van hen uit voor een duel. Ájax Telamonius wordt gekozen om het tegen hem op te nemen. De strijd duurt tot het vallen van de avond, wanneer de strijders een wapenstilstand afroepen.

Ondertussen beveelt Nestor de Achaeërs een muur te bouwen om hun kamp te beschermen en maakt hij van de gelegenheid gebruik om de lichamen te cremeren. Bovendien overwegen de Trojanen of ze Helena al dan niet moeten overdragen.

Lied 8: Strijd onderbroken

Zeus verbiedt de goden om de Achaeërs en Trojanen in de oorlog te helpen. Athena verzet zich hevig en verzoekt dat de godheden de mannen tijdens de strijd mogen adviseren, hoewel ze zich er niet mee mogen bemoeien.

Dan stuurt Zeus een bliksemschicht en de Achaeërs vluchten. Nestor kan echter niet ontsnappen en een van zijn paarden sterft.

Agamemnon vraagt Zeus om hulp en Zeus begunstigt de Achaeaanse troepen. Hera en Athena dalen af van de Olympus om de Grieken te helpen, maar Iris verhindert hen.

Hoek 9: Ambassade aan Achilles

Agamemnon roept zijn mannen bijeen en stelt voor de oorlog te staken en naar huis terug te keren. Diomedes bekritiseert zijn besluit en waarschuwt hem dat hij zal blijven vechten.

Nestor raadt Agamemnon dan aan zijn excuses aan te bieden aan Achilles en Achilles belooft hem zijn vrouw terug te geven, maar Achilles is zeer beledigd en aanvaardt zijn vergiffenis niet.

Lied 10: Het verhaal van Dolon

Agamemnon en Menelaos besluiten het Trojaanse kamp te bespioneren, dus Diomedes en Odysseus krijgen de leiding over de missie.

Hector van zijn kant besluit ook Dolon te sturen om over de Achaeërs te waken. Hij wordt echter onderschept door Diomedes en Odysseus, die hem om informatie ondervragen.

Diomedes en Odysseus ontdekken het plan van de Trojanen en besluiten de Thracische soldaten en hun koning Reso, die de Trojanen in de oorlog zouden helpen, te vermoorden.

Lied 11: Het verhaal van Agamemnon

De strijd wordt hervat. Agamemnon neemt deel en onderscheidt zich door veel Trojanen te doden.

Zeus waarschuwt Hector dat als ze erin slagen Agamemnon te verwonden, de Trojanen zullen zegevieren, dus Agamemnon raakt gewond en de Trojanen nemen de controle over de strijd over.

Ondertussen stuurt Achilles, die weigert te vechten, Patroclo om uit te zoeken hoe de strijd zich ontwikkelt.

Hoek 12: Muurslag

De Trojanen beginnen hun aanval heel dicht bij de muur van de Achaeërs.

Héctor gooit een steen en slaagt erin door de deur van de muur te komen, waardoor de weg wordt vrijgemaakt voor de Trojanen, die het vijandelijke kamp binnendringen en alles op hun pad verwoesten.

Hoek 13: Strijd met de schepen

De strijd gaat door. Poseidon raadt de Achaeërs aan de Trojaanse aanvallen te weerstaan. Hector blijft het conflict winnen en rukt met voordeel op.

Lied 14: Zeus' bedrog

Hera misleidt Zeus en maakt hem slaperig. Ondertussen staat Agamemnon op het punt zich weer over te geven en Poseidon helpt de Achaeërs in de strijd.

Op zijn beurt valt Ajax Hector aan, die gewond raakt en zich uit de strijd moet terugtrekken. Daarna weten de Achaeërs hun opmars te hernemen.

Hoek 15: Nieuw offensief van de schepen

Zeus wordt wakker en wordt boos op Hera. Bovendien verzekert hij haar dat de Trojanen de strijd zullen winnen tenzij Achilles terugkeert.

Zo geeft Zeus kracht aan Hector en de Trojanen, die erin slagen de schepen van de Achaeërs te bereiken en hun positie in de strijd te verhogen.

Lied 16: Patroklos' actie

Hector verbrandt de schepen van de Achaeërs. Ondertussen zoekt Patroklos de hulp van Achilles en vraagt om zijn wapens om de Grieken te helpen.

Patroklos arriveert in de strijd gekleed in het harnas van Achilles en weet de Trojanen bang te maken, die hem verwarren en vluchten.

Dan helpt Apollo de Trojanen en valt Patroclo van achteren aan. Uiteindelijk sterft hij door toedoen van Hector.

Lied 17: De verovering van Menelaos

De Grieken wreken Patroklos' dood en vechten. Ondertussen willen de Trojanen het harnas van Achilles bemachtigen, dat door Hector wordt gestolen.

Uiteindelijk slagen de Grieken erin Patroklos' lichaam terug naar hun schepen te brengen.

Hoek 18: Wapenproductie

Antiochus informeert Achilles over de dood van zijn vriend Patroklos, dus besluit Achilles zijn dood te wreken en Hector te confronteren.

De Trojanen komen bijeen en beraden zich over de voortzetting van de strijd. Terwijl sommigen zich achter de muren van Troje willen beschermen, wil Hector in de open lucht vechten.

Aan de andere kant krijgt Thetis, Achilles' moeder, een nieuw harnas voor haar zoon van Hephaestus, de god van het vuur.

Lied 19: Achilles kalmeert zijn woede

Achilles maakt zich klaar om te vechten in zijn nieuwe harnas dat hij van zijn moeder heeft gekregen. Maar voordat het zover is, sluit hij vrede met Agamemnon, die hem zijn bediende Briseida en andere geschenken teruggeeft.

Lied 20: De strijd van de goden

Zeus ontdekt dat Achilles is teruggekeerd in de strijd en staat de goden toe in te grijpen en de kant te helpen die zij verkiezen.

Achilles vecht op het slagveld en laat vele doden op zijn pad achter. Hij komt ook Aeneas tegen en valt hem aan. Uiteindelijk weet Poseidon het leven van Aeneas te redden.

Lied 21: Strijd bij de rivier

Achilles doodt genadeloos alle Trojanen die zijn pad kruisen.

De god van de rivier, Scamander, is woedend en vraagt Achilles te stoppen met het doden van mensen. Geconfronteerd met Achilles' weigering omringt de god hem met zijn wateren en Hera rent naar hem toe om hem te redden.

Bovendien vechten de goden onderling, sommigen verdedigen de Trojanen en anderen de Achaeërs.

Van zijn kant beveelt Priam de poorten van de stad te openen en Apollo slaagt erin Achilles weg te krijgen van de muren van Troje.

Lied 22: Dood van Hector

Het gevecht tussen Hector en Achilles vindt plaats rond de stadsmuren. Achilles valt Hector aan en Hector probeert te ontsnappen.

In een laatste duel wordt Hector gedood door Achilles, die vervolgens zijn lijk vastbindt aan een strijdwagen die een tocht door de stad maakt.

Lied 23: Spelen ter ere van Patroklos

De Achaeërs houden een begrafenis ter ere van Patroklos. Tijdens de gebeurtenis verschijnt de overledene aan zijn vriend Achilles en vraagt om zijn lichaam te begraven zodat hij kan rusten in het land der doden.

Tenslotte vinden er wedstrijden ter ere van hem plaats, waaronder autoraces, worstelen en gewichtwerpen.

Nummer 24: Redding van Héctor

Priam gaat naar het kamp van Achilles en vraagt hem het lichaam van Hector terug te geven aan de Trojanen.

Beiden rouwen om hun respectieve verliezen, en uiteindelijk levert Achilles het lichaam van Hector af. Bovendien aanvaardt hij een wapenstilstand van elf dagen voor de Trojanen om Hectors begrafenis te vieren, waarna Achilles en de Trojanen opnieuw zouden vechten.

Uiteindelijk arriveert het lichaam van Hector in Troje, waar een begrafenis ter ere van hem wordt gehouden.

Analyse van Ilias

Structuur

A Ilias is een gedicht verdeeld in 24 canto's met 15693 hexameters, een metrische vorm die eigen is aan de klassieke Griekse en Latijnse literatuur.

Alwetend verhaal

Op Ilias De verteller is van het alwetende type, want hij rapporteert feiten die niets met hem te maken hebben op een objectieve manier, dat wil zeggen dat hij zich beperkt tot het beschrijven van wat er gebeurt in de derde persoon.

Homerisch Grieks

De variant van het Grieks die Homerus gebruikt in Ilias is bekend als "Homerisch Grieks". In dit epos wordt een kunstmatige taal gebruikt, aangezien er geen dialect van een bepaalde tijd of regio bestaat dat lijkt op het dialect dat in dit gedicht wordt gebruikt.

Thema's

Het is een militair getinte tekst, waarin moed en kracht worden benadrukt. Het geeft ook een pessimistisch beeld van de mens, die wordt gezien als een ellendig wezen dat niet kan ontsnappen aan de wil van de goden. Het gedicht begint met de woede van Achilles en eindigt met de dood van Hector.

Bovendien zit dit epos vol met universele thema's, dit zijn de belangrijkste:

De woede

Woede is het onderwerp waarrond het conflict zich ontwikkelt. Achilles' woede wordt in het eerste canto waargenomen, een gevoel dat wordt uitgelokt door het optreden van Agamemnon, die zijn dienares Briseida meeneemt. Achilles besluit dan om zich buiten de oorlog tegen de Trojanen te houden.

Zing, o godin, de toorn van Achilles de Pellid; de vuile toorn die de Achaeërs oneindig veel schade berokkende (...)

De oorlog

Dit onderwerp speelt in het hele epos op de achtergrond mee. Niet alleen de helden vechten op het slagveld, maar ook de goden mengen zich in het conflict om de ene of de andere partij te bevoordelen.

Bovendien zijn de Ilias Het legt de verschrikkingen van de oorlog en de bijwerkingen ervan bloot. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het lijden van familieleden die hun geliefden zien vertrekken of sterven in de oorlog, zoals Andromaca, die met haar zoontje afscheid neemt van haar man Hector.

Andromache, huilend, stopte naast hem (Hector's) en, zijn hand vasthoudend, zei:

"Zijn moed zal hem vernietigen. Heb geen medelijden met de lieve baby, noch met mij, ongelukkige, die binnenkort zijn weduwe zal zijn."

Eer en trots

Achilles, een voorbeeld van een Griekse held, is de vertegenwoordiger van trots in het gedicht. Als held wil hij zijn eer behouden en stelt die boven het belang van zijn metgezellen. Wanneer Agamemnon zijn dienaar ontvoert, voelt Achilles dat hij zijn eer heeft verloren. Zijn arrogantie leidt ertoe dat hij zich terugtrekt uit de oorlog en als gevolg daarvan worden veel van zijn metgezellen gedood door het Trojaanse leger.

De mensheid

De meeste gebeurtenissen die worden verteld zijn wreed, maar er is een moment waarop mededogen opduikt. Het einde van dit epos kan worden beschouwd als een voorbeeld van barmhartigheid, van wapenstilstand, tussen twee helden van twee rivaliserende partijen.

Achilles en Priam nemen een pauze van het conflict om te rouwen om de dood van Patroklos en Hector. Dit feit getuigt van een klein gebaar van menselijkheid te midden van de verschrikking.

De wil van de goden en het lot

Dit thema houdt verband met de macht die de goden hebben in het verloop van het conflict en het lot van de helden.

Soms komen de goden, onder leiding van Zeus, tussenbeide in de oorlog en steunen zij de ene of de andere partij, maar op de een of andere manier komen zij ook tussenbeide in het ongeluk van de helden. Athena komt bijvoorbeeld tussenbeide zodat Achilles Agamemnon niet doodt en bij een andere gelegenheid redt Aphrodite Aeneas wanneer hij op het punt staat te sterven door toedoen van Diomedes.

Dood

De helden zijn niet onsterfelijk. Ze mogen dan onoverwinnelijk zijn, zoals Achilles, maar niemand kan aan de dood ontsnappen.

Als Glaucus tegenover Diomedes staat, wordt het leven van de stervelingen vergeleken met dat van bladeren die door de wind worden weggeblazen:

De wind verspreidt de bladeren op de grond, en het bos, dat zichzelf verkwikt, brengt andere voort wanneer de lente aanbreekt: op dezelfde manier wordt een menselijke generatie geboren en lijdt een andere.

Personages

Op Ilias Er is een overvloed aan personages zonder psychologische diepgang, te midden van actie die zich zonder pauze afspeelt, waarbij beschrijvingen, opsommingen en herhalingen de boventoon voeren.

De personages in dit epos kunnen worden ingedeeld in drie groepen: Achaeërs, Trojanen en goden.

Waterig

Dit is de naam waaronder de Grieken bekend staan. Binnen deze groep zijn de belangrijkste personages Achilles, Griekse krijger, en Agamemnon, leider van het Achaeaanse leger. Er zijn echter nog meer namen die met deze groep te maken hebben:

• Achilles: Als zoon van Peleus en de nimf Thetis wordt hij beschouwd als een van de beste Achaeaanse krijgers en een van de snelste, in de Homerische gedichten bekend als "de lichtvoetige".
• Agamemnon: is de zoon van koning Atreus van Mycene en Aérope, en de broer van Menelaos. Hij is een van de meest vooraanstaande Achaeërs en de leider van het Griekse leger. Hij botst meerdere malen met Achilles.
• Patroclo: is de zoon van Mencedus en een trouwe vriend en metgezel van Achilles. Hij sterft in de oorlog tijdens een geschil met Hector.
• Menelaos: is de koning van Sparta en de broer van Agamemnon. Hij is het middelpunt waardoor de Trojaanse oorlog uitbreekt, als de Achaeërs vechten voor hun eer wanneer Helena, zijn vrouw, wordt ontvoerd door de Trojaanse prins Paris.
• Helena: is de dochter van Zeus en Leda, en de vrouw van Menelaos. Ze wordt beschreven als een zeer mooie vrouw. Haar vlucht met Paris naar Troje is de aanleiding voor de oorlog.
• Ajax de Grote: ook bekend als Ajante, is de zoon van Telamon en Peribea. Hij is een van de sterkste en meest gevreesde Achaeërs in zijn leger. Hij vecht met Hector, die hij een keer bijna doodt.
• Diomedes: is een van de meest representatieve en machtige helden van de Achaeërs, die met succes een flink aantal Trojanen aankan.
• Odysseus of Ulysses: is een Achaeaanse krijger die opvalt door zijn sluwheid. Zijn deelname wordt belangrijker in De Odyssee, waarvan de plot zich richt op zijn terugkeer naar Ithaka na de oorlog.
• Néstor: is een krijger van het Achaeaanse leger die voor wijsheid zorgt, omdat hij vanwege zijn hoge leeftijd niet aan het front kan vechten.
• Tersites: is een Achaeaanse krijger, wiens rol niet opvalt in de Ilias Homerus beschrijft hem als een onhoffelijke, vulgaire en belachelijke Griek.
• Idomeneus: is de kleinzoon van koning Minos, een van Helens vrijers. Hij is ook een van de moedigste soldaten in het Achaeaanse leger tijdens de Trojaanse oorlog.
• Phoenix: is een van Achilles' adviseurs tijdens de oorlog. Hij maakt deel uit van de Myrmidonen die de Achaeërs steunen tijdens de Trojaanse oorlog.
• Thetis: is Achilles' moeder en in de Ilias is het haar taak om haar zoon te beschermen.

Trojanen

De inwoners van Troje, deze groep vecht om de stad te beschermen onder het mandaat van koning Priam. In deze groep valt de figuur van Hector op, een directe vijand van Achilles na het veroorzaken van de dood van zijn beste vriend.

• Héctor : de zoon van koning Priam en koningin Hecuba, hij is een van de hoofdpersonen in de Ilias Zijn missie is de veiligheid van de stad Troje te waarborgen tot zijn dood door toedoen van Achilles, een van zijn belangrijkste vijanden.
• Parijs : in de mythologie ook bekend als Alexander, hij is de broer van Hector. Hij is ook de aanstichter van de Trojaanse oorlog, omdat hij Helena, de vrouw van koning Menelaos, ontvoert.
• Priam : is de koning van Troje, vader van Hector en Paris. Door zijn leeftijd kan hij niet deelnemen aan de oorlog, maar hij vecht om het lichaam van zijn zoon terug te krijgen als deze sterft. Daartoe gaat hij het vijandelijke kamp binnen en praat met Achilles.
• Andromaca Tijdens de oorlog maakt ze samen met haar zoon Astianacte de dood van haar man mee.
• Eneas : is een van de meest gedurfde helden van het Trojaanse leger. Tijdens de oorlog raakt hij gewond door Diomedes, hoewel Aphrodite, zijn moeder, hem weet te redden.
• Casandra : is de dochter van koning Priam en Hecuba. Haar rol tijdens de oorlog is het voorspellen van de vernietiging van Troje en andere tegenslagen van het conflict, hoewel niemand haar gelooft.
• Hecuba is de koningin van Troje, vrouw van Priam en moeder van Hector, Casandra en Paris.
• Astianacte of Scamander : is de zoon van Héctor en Andromaca.
• Glauco : is een soldaat van Trojaanse zijde. Hij vecht aan de zijde van Hector en sterft door toedoen van Áyax Telamonio.
• Deifobo is de broer van Hector en de zoon van Priam en Hecuba.
• Pandaro : is een boogschutter die deelneemt aan de oorlog en de Trojanen verdedigt. Tijdens het conflict verwondt hij Menelaos met een pijl, waardoor de wapenstilstand tussen de partijen wordt verbroken.
• Dolon : is de zoon van Eumedes en neemt deel aan de oorlog aan Trojaanse zijde. Hij wordt belast met spionage in het vijandelijke kamp, maar uiteindelijk wordt hij door Odysseus en Diomedes gevangen genomen voor verhoor, wat tot zijn dood leidt.
• Antenor is de adviseur van koning Priam.
• Polidamante : is een Trojaanse krijger die bij verschillende gelegenheden advies geeft aan Hector, hoewel Hector het afwijst.
• Euforbo : onervaren jonge Trojaanse krijger die sterft door toedoen van Menelaos.
• Agénor : de eerste Trojaan die de confrontatie met Achilles aangaat en wordt gered door Apollo, die een dichte mist verspreidt om het Griekse leger af te leiden.

Goden

Goden van Olympus, de godheden beheersen het lot van mensen die in oorlog zijn en veranderen de loop der gebeurtenissen ten gunste van de ene of de andere partij.

• Zeus : is de god der goden en speelt een sleutelrol in de oorlog.
• Aphrodite : is de godin van de schoonheid en de liefde. Tijdens de oorlog staat ze aan de zijde van het Trojaanse leger.
• Hephaestus : is de god van het vuur en de smidse, verantwoordelijk voor het maken van Achilles' harnas en het redden van zijn dood in de strijd tegen de riviergod.
• Airs De god van de oorlog, zoon van Zeus en Hera, vecht voor beide partijen, eerst voor de Achaeërs en daarna voor de Trojanen.
• Artemis Zij is de godin van de jacht, dochter van Zeus en Leto, en zuster van Apollo. Zij treedt tijdens de oorlog op ten gunste van de Trojanen en confronteert Hera.
• Hermes : is de boodschappergod van de Olympus. Tijdens de Trojaanse oorlog staat hij aan de zijde van het Griekse leger.
• Eris Ze is de godin van chaos en onenigheid. Ilias Zij is de zuster van Ares en dochter van Zeus en Hera.
• Athena : is de godin van wijsheid en oorlog, die aan de kant van de Achaeërs staat.
• Apollo De zoon van Zeus en Leto, is verantwoordelijk voor de verspreiding van de pest in het Achaeaanse kamp.
• Ivy Zij is ook de vrouw van Zeus en de moeder van Ares en Hephaestus.

Homero

Buste van Homerus in het British Museum, Londen. Foto: publiek domein

Homerus is de naam die wordt toegeschreven aan het auteurschap van de Ilias en de Odyssey Er is weinig bekend over deze in mysterie gehulde figuur; zelfs aan zijn bestaan wordt nog getwijfeld.

Er wordt aangenomen dat Homerus leefde in de 8e eeuw voor Christus en modern onderzoek suggereert dat hij afkomstig kan zijn uit de Ionische koloniale regio van Klein-Azië.

In ieder geval vormen hun werken de fundamenten van de westerse cultuur en hadden ze een grote invloed op het dagelijks leven van het oude Griekenland. Bovendien zijn ze erin geslaagd de tijd te overstijgen en te overleven.