Inhoudsopgave
Wie heeft als kind niet een paar fabels gehoord voor het slapengaan? Deze korte verhaaltjes, gevolgd door een morele les, maken deel uit van de collectieve verbeelding en hebben eeuwen doorkruist tot ze de dag van vandaag bereikten.
Laten we nu de grootste fabeldichter - Aesop - en enkele van zijn meest gevierde verhalen ontmoeten.
De haas en de schildpad
Het verhaal dat hierna wordt verteld is een klassieker van Aesop die werd naverteld door La Fontaine, een andere grote promotor van de verspreiding van fabels. De haas en de schildpad is een typische fabel: we weten niet wanneer de gebeurtenis plaatsvond, noch waar, en de centrale personages zijn dieren met menselijke eigenschappen - ze hebben gevoelens, ze spreken, ze hebben een geweten.
- Ik heb medelijden met je," zei de haas eens tegen de schildpad, "gedwongen om je huis op je rug te dragen, kun je niet lopen, rennen, spelen en je vijanden kwijtraken.
- Hou je medelijden voor jezelf," zei de schildpad, "zwaar als ik ben, en licht als jij je erop beroemt te zijn, laten we wedden dat ik elk doel dat we vóór jou willen bereiken, zal bereiken.
- Ga door, zei de haas: alleen voor de gratie neem ik de weddenschap aan.
Toen het doel eenmaal was bepaald, ging de schildpad op weg; de haas, die hem zag, zwaar, roeiend, lachte als een verloren ziel; en hij begon te springen, zich te vermaken; en de schildpad ging vooruit.
- Hé daar, kameraad, zei de haas, niet zo moe worden! Wat is dat voor galop? Ik ga even slapen.
En als hij het goed zei, deed hij het beter; om de schildpad te bespotten, ging hij liggen en deed alsof hij sliep, zeggende: ik zal altijd op tijd zijn. Plotseling keek hij op; het was al laat; de schildpad was aan de finish, en keerde winnend zijn losbandigheid terug:
- Wat een schande! Een schildpad verslaat een haas!
MORAL VAN HET VERHAAL: Het heeft geen zin om te rennen; je moet op tijd vertrekken, en onderweg geen plezier hebben.
Zie ook: Hedendaagse dans: wat het is, kenmerken en voorbeeldenDe cicade en de mier
Het verhaal van de cicade en de mier is misschien wel het beroemdste en meest verspreide van de fabels van Aesop. Het korte verhaal, van slechts één of twee alinea's, heeft twee antagonistische dieren als personages: de mier, symbool van werk en inzet, en de cicade, vertegenwoordiger van luiheid en zorgeloosheid. Terwijl de mier op de lange termijn dacht en in de zomer werkte om in de winter in zijn levensonderhoud te voorzien, is deDe cicade, kortzichtig, bracht de zomer zingend door zonder te denken aan het seizoen dat zou volgen.
Elk seizoen bracht een onvermoeibare mier de meest overvloedige proviand naar zijn huis: toen de winter kwam, was hij vol. Een cicade, die de hele zomer had gezongen, bevond zich toen in de grootste ellende. Bijna stervend van de honger kwam hij met gevouwen handen de mier smeken hem een beetje te lenen van wat hij nog had, met de belofte hem terug te betalen met elke rente die hij wilde. De mier, die niet van deleengenie; hij vroeg haar daarom wat ze in de zomer had gedaan dat ze geen voorzorgsmaatregelen had genomen.
- In de zomer zong ik, de hitte liet me niet werken.
- Je hebt gezongen! keerde de mier terug; dans nu.
MORAL VAN HET VERHAAL: Laten we werken om ons te ontdoen van de beproeving van de cicade, en niet de spot drijven met de mieren.
Bekijk ook de volledige recensie van De krekel en de mier.
De leeuw en de muis
De fabel van de leeuw en de muis leert de lezer over de cyclus van vrijgevigheid en de waarde van het gemeenschapsleven. Toen de muis hulp nodig had, hielp de leeuw hem, en enige tijd later, toen het de beurt van de leeuw was om in de problemen te komen, was de muis bereid hem te helpen. De fabel moedigt ons aan om goed te doen en leert ons dat we de ene dag kunnen helpen en de volgende dag geholpen zullen worden.
Een leeuw, moe van het vele jagen, lag languit in de schaduw van een mooie boom te slapen. Een paar muizen kwamen op hem aflopen en hij werd wakker.
Allen wisten te ontsnappen, behalve één, die de leeuw onder zijn poot klemde. Het muisje smeekte en smeekte zo hard dat de leeuw het opgaf hem te pletten en hem liet gaan.
Enige tijd later kwam de leeuw vast te zitten in het net van enkele jagers. Hij kon zich niet bevrijden en liet het hele bos schudden met zijn gehuil van woede.
Toen verscheen de kleine muis, en met zijn scherpe tanden kauwde hij op de touwen en liet de leeuw gaan.
Moraal van het verhaal: Een goede daad wint een ander.
De fabel van de leeuw en de muis is bewerkt tot een tekenfilm en is in zijn geheel beschikbaar met een totale lengte van zeven minuten:
De leeuw en de muisDe wolf en het lam
In het geval van deze fabel van Aesop nemen het lam en de wolf tegengestelde posities in. Terwijl het lam staat voor onschuld en nederigheid, en altijd probeert de problemen die het krijgt voorgeschoteld te rechtvaardigen en te omzeilen, is de wolf het symbool van wreedheid en kwaad.
Een wolf dronk water in een beek toen hij een eindje verderop een lam zag drinken uit hetzelfde water. Zodra hij het lam zag, ging de wolf er met een grimmig gezicht op af, tandenknarsend.
- Hoe durf je het water dat ik drink te vertroebelen?
Antwoordde het lam nederig:
- Ik drink lager, dus ik kan je water niet vertroebelen.
- Je antwoordt nog steeds, brutale," antwoordde de wolf, nog choleranter, "zes maanden geleden deed je vader hetzelfde bij mij.
Het lammetje antwoordde:
- Toen was ik nog niet geboren, Heer, het is niet mijn schuld.
- Ja, dat heb je," antwoordde de wolf, "je hebt al het gras op mijn veld bedorven.
- Maar dat kan niet," zei het lammetje, "want ik heb nog geen tanden.
De wolf sprong, zonder nog een woord te zeggen, op hem en onthoofdde en at hem spoedig op.
MORAL VAN HET VERHAAL: Proberen het kwaad te vermijden van hen die al besloten hebben het te begaan? Een verspilling van tijd!
Voor meer verhalen, lees: Dierenfabels.
De kikker en de os
Het verhaal van de kikker en de os gaat over veel voorkomende menselijke gevoelens als afgunst, woede en hebzucht. Ondanks dat het bosdieren zijn, schrijven fabels menselijke affecties toe aan levende en vaak levenloze wezens. In dit geval heeft de kikker een typisch narcistische houding als hij probeert te concurreren met de os over zijn grootte. Het eindresultaat is tragisch, maar het verhaal dient op een allegorische manier,als een waarschuwing om gevoelens van onenigheid niet aan te wakkeren.
Een kikker stond in de wei te kijken naar een os en was zo jaloers op diens grootte dat hij zich begon op te blazen om zichzelf groter te maken.
Toen kwam er een andere kikker die vroeg of de os de grootste van de twee was.
De eerste antwoordde nee - en had moeite om verder op te blazen.
Daarna herhaalde hij de vraag:
- Wie is er nu groter?
De andere kikker antwoordde:
- De os.
De kikker werd gek en probeerde groter te worden door zich steeds meer op te blazen, tot hij barstte.
MORAL VAN HET VERHAAL: Als je probeert groter te lijken dan je bent, krijg je een pak slaag.
De vos en de kraai
De vos is een van de meest voorkomende dieren in de fabels van Aesop. Gekenmerkt door zijn gruwelijke slimheid, vindt de vos vaak onconventionele oplossingen om te krijgen wat hij wil. In het verhaal van de vos en de kraai zien we hoe de vos door zijn schalksheid de kraai steelt (die op zijn beurt al een kaas had gestolen). Het verhaal leert ons de gevaren van ijdelheid enGevangen in de val gezet door de vos, verliest de kraai, overtuigd, wat hij had en zo begeerde.
Zie ook: Abstractionisme: ontdek de 11 beroemdste werkenEen kraai stal een kaas, en met die kaas in zijn snavel landde hij op een boom. Een vos, aangetrokken door de geur, wilde de kaas onmiddellijk opeten; maar hoe! De boom was hoog, en de kraai had vleugels en kon vliegen. Dus nam de vos zijn toevlucht tot zijn streken:
- Goedemorgen, mijn heer," zei ik, "ik ben zo blij u zo mooi en knap te zien. Er is zeker niemand onder het Algerijnse volk die u kan evenaren. Ze zeggen dat de nachtegaal u overtreft omdat hij zingt; maar ik zeg dat u niet zingt omdat u dat niet wilt; als u dat zou willen, zou u alle nachtegalen verslaan.
Ufano omdat hij zichzelf zo terecht gewaardeerd zag, wilde de kraai laten zien dat ook hij kon zingen, en zodra hij zijn snavel opendeed, viel de kaas van hem af. De vos raapte hem op en zei, zich veilig voelend:
- Vaarwel, Mr Crow, leer op je hoede te zijn voor vleierij, en je zult niet duur zijn voor de prijs van die kaas.
MORAL VAN HET VERHAAL: Wees op uw hoede als u zichzelf opschept; de vleier drijft de spot met uw goedgelovigheid en bereidt u voor op een goede prijs voor zijn vleierij.
De fabel van Aesop werd bewerkt tot een tekenfilm. Bekijk de korte film hieronder:
De raaf en de vos - aanpassing van de fabel van AesopAesop's meest gevierde fabels
Het is moeilijk te garanderen welke fabels werkelijk door Aesop in het verre Griekenland zijn verteld, aangezien veel van wat geschreven is, verloren is gegaan of niet goed is ondertekend, omdat het later aan hem is toegeschreven. Wij hebben hier enkele van de beroemdste fabels verzameld die aan de grootste verteller van fabels worden toegeschreven:
De vos en de druiven
Lees het volledige artikel over de fabel De vos en de druiven.
De schildpad en de haas
De wolf en het lam
De mier en de kever
De ezel en de lading zout
De wolf en het schaap
Het hert en de leeuw
De hond en de schaduw
De wolf en de hond
Het hert, de wolf en het schaap
De wolf en de ooievaar
De zwaluw en de andere vogels
De wolf en de reiger
De vos en de kraai
De leeuw, de koe, de geit en het schaap...
De ezel en de leeuw
De kikker en de stier
Het paard en de leeuw
De zeug en de wolf
De vos en de leeuw
De muis en de kikker
De haan en de vos
De hond en het schaap
De vos en de kraai
Hazen en kikkers
De zeug en de wolvin
De wolf en de geit
De hond en de schaduw
De leeuw en de muis
De kraai en de pauwen
Wie was Aesop?
Er is weinig bekend over Aesop, sommigen twijfelen zelfs aan zijn bestaan. De eerste verwijzing naar de schrijver werd gemaakt door Herodotus, die commentaar gaf op het feit dat de verteller van fabels een slaaf was geweest.
Aesop, vermoedelijk geboren in de 6e of 7e eeuw voor Christus in Klein-Azië, was een verhalenverteller met een immense cultuur die gevangen werd genomen en naar Griekenland werd gebracht om daar als slaaf te dienen.
Aesop was zo succesvol in Griekenland dat de beeldhouwer Lysipes een standbeeld ter ere van hem oprichtte. De verteller van fabels had een tragisch einde van zijn leven: hij werd ter dood veroordeeld voor een misdaad die hij niet had begaan.
Heraclides van Pontus, een wijsgeer uit de Alexandrijnse tijd, schreef commentaar op de veroordeling van Aesop tot de doodstraf. Vermoedelijk had de verteller van fabels een heilig voorwerp gestolen en was de dood zijn volle straf.
Ook Artistophanes bevestigde de stelling van Heraclides en gaf details van wat er gebeurde: Aesop, op bezoek in Delphi, provoceerde de inwoners door te stellen dat zij niet werkten, maar alleen leefden van de offers die aan de god Apollo waren gewijd. Woedend plantten de inwoners een heilige beker in Aesops tas. Toen de diefstal werd ontdekt, kreeg Aesop een fatale straf: hij werd van een rots gegooid.
Wij kennen het werk van Aesop dankzij de Griek Demetrius van Falero (280 voor Christus), die de verhalen in de 4e eeuw voor Christus verzamelde. Ook de Byzantijnse monnik Planodium verzamelde in de 14e eeuw vele andere verhalen.
Buste van Aesop gelegen in Rome.
Wat zijn fabels?
De fabel komt voort uit het korte verhaal, en verschilt daarvan doordat de verteller er een morele les in expliciteert. Fabels hebben ook vaak alleen dieren als personages. Deze dieren krijgen menselijke eigenschappen.
De fabels ontstonden in het Oosten en verspreidden zich over de hele wereld. De route zou zijn geweest van India naar China, dan naar Tibet en vervolgens naar Perzië.
We zeggen vaak dat de oorsprong van de fabels in Griekenland ligt, omdat de verhalen daar de vorm kregen die we nu kennen.
De vroegste geregistreerde fabels stammen uit de 8e eeuw voor Christus. Het eerste gevonden deel ( Pantchatantra ) werd geschreven in het Sanskriet en vervolgens vertaald in het Arabisch.
Aesop was een van de beroemdste verhalenvertellers - hoewel hij niet de uitvinder was van het genre of zelfs van de verhalen die hij vertelde - en hij werd beroemd omdat hij het genre verspreidde.
We weten niet precies hoeveel verhalen hij maakte, er zijn in de loop der tijd een aantal manuscripten gevonden, hoewel het onmogelijk is om het auteurschap te garanderen. De grootste expert op het gebied van Aesop's output was de Franse professor Émille Chambry (1864-1938).
Lees de fabels in hun geheel
Enkele van de belangrijkste fabels van Aesop zijn gratis te downloaden in PDF-formaat.
Maak ook kennis met
