Auto da Compadecida (özet ve analiz)

Brezilyalı yazar Ariano Suassuna'nın başyapıtı 1955 yılında yazılmış ve ilk kez 1956 yılında Santa Isabel Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir. Auto da Compadecida Üç perdeden oluşan ve Kuzeydoğu taşrasının arka planında geçen oyun, popüler gelenekten büyük ölçüde yararlanan ilk tiyatro yapımlarından biridir.

Mizahın belirgin varlığıyla karakterize edilen bu tanınmış hikaye, 1999 yılında televizyona uyarlandığında (TV Globo tarafından bir mini dizi) ve ertesi yıl bir sinema filmi haline geldiğinde daha da geniş bir izleyici kitlesi kazandı.

João Grilo ve Chicó'nun maceraları Brezilya'nın kolektif hayal gücünün bir parçasıdır ve olumsuz bir ortamda hayatta kalma mücadelesi verenlerin günlük yaşamını aslına sadık bir şekilde tasvir etmektedir.

Özet

João Grilo ve Chicó, Brezilya'nın kuzeydoğusundaki taşrada geçen bir hikâyede başrolü oynayan ayrılmaz iki arkadaştır. Açlık, kuraklık, şiddet ve yoksullukla boğuşan, düşmanca ve sefil bir ortamda hayatta kalmaya çalışan iki arkadaş, sorunlarının üstesinden gelmek için zekâlarını ve kurnazlıklarını kullanırlar.

(dikkat, bu makale spoiler )

Köpeğin ölümü

Hikaye, fırıncının karısının köpeğinin ölümüyle başlar. Köpek hayattayken, hayvana aşık olan kadın, rahibi onu kutsaması için her yolu dener.

Kocasının fırınının iki çalışanı - zeki João Grilo ve Chicó - da meydan okumayı üstlendi ve köpek için rahip nezdinde girişimde bulundu. Hiçbir işe yaramayan köpek sonunda kutsanmadan öldü.

Hayvanın gömülmesi

Hayvanı görkemli bir şekilde gömmek gerektiğine ikna olan güzel kadın, rahibi cenaze töreni düzenlemeye ikna etmek için yine zeki João Grilo ve Chicó'dan yardım alır.

Bunun üzerine yaramaz João Grilo, rahiple yaptığı konuşmada, köpeğin bir vasiyet bıraktığını ve bu vasiyette, defin işleminin Latince yapılması halinde kendisine on bin escudo, zangoç için de üç escudo verileceğini vaat ettiğini söyler.

Rahip biraz tereddüt ettikten sonra, alacağı paraları düşünerek João Grilo ile bir anlaşma yapar. Hayal edemediği şey, piskoposun işlemin ortasında ortaya çıkacağıydı.

Piskopos bu manzara karşısında dehşete düşer: Bir papazın bir köpeğe baktığı nerede görülmüştür (üstelik Latince!)? Ne yapacağını bilemeyen João Grilo, vasiyetnamede aslında başpiskoposluk için altı bin, cemaat için dört bin escudo vaat edildiğini söyler. Para tarafından yozlaştırılabileceğini gösteren piskopos durumu görmezden gelir.

Severino'nun çetesinin gelişi

İşin ortasında kasaba tehlikeli bir çete olan Cangaceiro Severino tarafından istila edilir. Çete neredeyse herkesi öldürür (piskopos, rahip, sakristan, fırıncı ve karısı).

Ölümden korkan João Grilo ve Chicó son bir çıkış yolu dener: Çete üyelerine Padrinho Padre Cícero tarafından kutsanmış, ölüleri hayata döndürebilen bir gaydaları olduğunu ve kendilerini sağ bırakırsa gaydayı ona verebileceklerini söylerler.

Cangaceirolar buna inanmaz ama ikili bir gösteri yapar. Chicó bir torba kan saklamıştır ve João arkadaşını bıçaklamak için hamle yaptığında torba kırılır.

Çete, João mızıka çalana ve Chicó sözde yeniden dirilene kadar deneğin gerçekten öldüğüne inanır.

Zavallı João Grilo'nun ölümü ve Son Yargı

Gaita benta numarası uzun sürmez ve çok geçmeden João Grilo haydutlar tarafından öldürülür. Cennete vardıklarında tüm karakterler bir araya gelir. Son yargı saati geldiğinde Meryem Ana karakterlerin her biri için şefaatte bulunur.

Kurtarılması zor görülenler (rahip, piskopos, sakristan, fırıncı ve karısı) doğrudan Araf'a gider.

Sürpriz, ilgili dindarlar doğrudan Araf'a gönderilirken, suçlu oldukları iddia edilen Severino ve uşaklarının cennete gönderilmesiyle ortaya çıkar. Meryem Ana, uşakların doğuştan iyi oldukları, ancak sistem tarafından bozuldukları tezini savunabilir.

João Grilo da kendi bedenine dönme lütfuna erişir. Dünyaya döndüğünde uyanır ve en yakın arkadaşı Chicó tarafından yapılan cenaze törenini izler. Chicó da Meryem Ana'ya João Grilo'nun hayatta kalması halinde sahip olduğu tüm parayı Kilise'ye bağışlayacağına dair söz vermiştir. Mucize gerçekleştiğinde, iki arkadaş uzun tereddütlerden sonra söz verdikleri bağışı yaparlar.

Analiz

Kullanılan dil

Oyun Auto da Compadecida sözlü dilin derin izlerini taşıyan Suassuna, Kuzeydoğuluların konuşmasını hassasiyetle taklit etmeyi amaçlayan bölgeselci bir üsluba sahiptir:

JOÃO GRILO: Ey utanmaz adam! Hala soruyor musun? Seni terk ettiğini unuttun mu?

Her karakterin kendine özgü ve özel bir konuşması olmasına rağmen, karakterler Brezilya'nın kuzeydoğusundaki ortamla uyumlu aynı konuşma düzenine sahiptir.

Kuzeydoğu diline ek olarak, yazarın gerçeğe yakınlık etkisi yaratmak için yatırım yaptığı bir dizi unsuru hatırlamakta fayda var: anlatı, örneğin, tipik Kuzeydoğu nesnelerini, genellikle yerel halk tarafından giyilen kostümleri kullanıyor ve hatta izleyicinin kendisini hikayeye kaptırmasına yardımcı olan sertão'dan sahneleri taklit ediyor.

Yozlaştıran şey olarak para

Ariano Suassuna'nın metninde tüm karakterlerin para tarafından nasıl yozlaştırıldığını görüyoruz, hatta bu konuyla ilgisi olmaması gerekenlerin bile (dindar insanların durumu).

Köpeği gömmek için fırıncının karısından rüşvet alan ve hayvana saygı için Latince bir ayin düzenleyen rahibin davranışını hatırlamakta fayda var.

JOÃO GRILO: Zeki bir köpekti o. Ölmeden önce her çan çaldığında kilisenin kulesine bakardı. Son günlerinde, zaten ölesiye hastayken, uzun gözlerini buraya diker, büyük bir üzüntüyle havlardı. Ta ki patronum onun rahip tarafından kutsanmak ve bir Hıristiyan olarak ölmek istediğini anlayana kadar. Ama o zaman bile pes etmedi.Patrondan kutsama için geleceğine ve ölmesi halinde Latin usulü bir cenaze töreni düzenleyeceğine ve cenaze töreni karşılığında vasiyetine rahip için on, sakristan için üç kontos de réis ekleyeceğine dair söz almam gerekiyordu.

SACRISTAN, gözyaşlarını silerek: Ne zeki bir hayvan! Ne asil bir duygu! (Hesaplayarak.) Ya irade? Nerede o?

Rahip ve din görevlisinin yanı sıra piskopos da bu işe katıldı ve para için aynı derecede rüşvetçi olduğunu kanıtladı.

Tek olası çıkış yolu olarak istihbarat

Hikâye boyunca Chicó ve João Grilo'nun kuraklık, açlık ve insanların sömürülmesinin damgasını vurduğu zorlu bir günlük yaşamın ortasında nasıl acı çektiklerini görüyoruz.

Bu yoksulluk bağlamıyla karşı karşıya kalan karakterlere kalan, ellerindeki tek kaynağı kullanmaktır: zekâlarını.

Duruşma sahnesinin bir başka bölümünde, João Grilo şeytanın suçlamasından kurtulmak için başka bir hileye başvurmaya çalıştığında, İsa onu uyarır: "Hilekarlığını bırak João. Burayı Adalet Sarayı mı sanıyorsun?

İki arkadaşın neredeyse hiç işi, parası ve resmi bilgiye erişimi yoktur, ancak kurnazlık, alçaklık ve zekâları vardır: Chicó ve João Grilo durumları gözlemler ve onlardan nasıl yararlanabileceklerini çabucak anlarlar.

Sisteme yönelik eleştiriler

Alçakgönüllü karakterler, albayların, dini otoritelerin, toprak sahiplerinin ve haydutların neden olduğu baskının kurbanlarıdır. Oyunun en alçakgönüllülerin bakış açısından anlatıldığı ve seyircinin onlarla hemen özdeşim kurduğu vurgulanmalıdır.

JOÃO GRILO: O cehennem fırınında bizi nasıl sömürdüklerini unuttun mu? Zengin oldular diye kendilerini köpek sanıyorlar ama bir gün bunun hesabını verecekler. Öfkemin nedeni de hastayken, yatakta kıvranırken köpeğe gönderdiği yemek tabağını görmem. Tereyağına bulanmış et bile vardı. Bana göre değil João Grilo, cehenneme kadar yolu var.İntikamımı alıyorum.

En yoksulları koruması gerekenler - Katolik kurumlar (rahip ve piskopos tarafından temsil edilen) - sonunda aynı yozlaşmış sisteme ait olduklarını gösterirler ve bu nedenle diğer tüm güçlüler kadar hicvedilirler.

Ruh hali

João Grilo ve Chicó ezilen insanları temsil ediyor ve oyunun tamamı Kuzeydoğu'nun hüzünlü ve acımasız gerçekliğinin büyük bir hicvi. Suassuna'nın ele aldığı tema yoğun olsa da, yazının tonu her zaman mizah ve hafifliğe dayanıyor.

Metinde ayrıca "causos "un, yani popüler hayal gücünde sürdürülen mitlerin ve efsanelerin bir kaydını da görüyoruz:

CHICÓ: Bunu söylüyorum çünkü bu insanların ne kadar dolu olduğunu biliyorum, ama önemli bir şey değil. Ben de bir keresinde benedict atı (?) yedim.

JOÃO GRILO: Hayvana ne zaman sahip oldunuz ve Chico adlı atı siz mi doğurdunuz?

CHICÓ: Ben değil. Ama gidişata bakılırsa artık şaşırmıyorum. Geçen ay Ceará yakınlarındaki Araripe dağlarında bir kadının başına geldi.

Spontanlığın damgasını vurduğu neredeyse şakacı dil, yazarın düzyazısının oyuna zarafet katan özelliklerinden biri. Buna katkıda bulunan bir başka özellik de, genellikle karikatürize olan ve olay örgüsüne daha da komiklik katan karakterlerin yapısı.

Ana karakterler

João Grilo

Chicó'nun en iyi arkadaşı olan, hayatın zor durumlarından zekâsını kullanarak sıyrılan fakir ve sefil bir adam. João Grilo, zor bir günlük yaşamla karşı karşıya kalan kuzeydoğu insanının, beladan kurtulmak için alçaklık ve doğaçlamadan yararlanan bir bölümünü temsil ediyor.

Chicó

João Grilo'nun can dostu olan Chicó, tüm maceralarında onun yanında yer alır ve yaşadığı trajik günlük hayattan mizah yoluyla kurtulmaya çalışır. Arkadaşından daha korkaktır ve kendini João Grilo'nun yalanlarının içinde bulduğunda korkar. Chicó, hayatta kalmak için hayal gücünü kullanmak zorunda kalan tipik bir her şeyi bilen kişidir.

Baker

Taperoá bölgesinde bir fırının sahibi olan fırıncı, Chicó ve João Grilo'nun patronudur. Özel yaşamında aşık olduğu sadakatsiz bir karısı vardır. Fırıncı, genellikle yoksulların sırtından hayatta kalmaya çalışan orta sınıfın tipik bir temsilcisidir.

Fırıncının karısı

Sosyal olarak namuslu davranan sadakatsiz bir kadın. Köpeğe aşık ve ona etrafındaki insanlardan daha iyi davranıyor. Fırıncının karısı sosyal ikiyüzlülüğün bir sembolüdür.

Peder John

Yerel cemaatin komutanı olarak dini konumu nedeniyle, rahibin maddi hırslardan yoksun, yozlaşmamış bir adam olması gerekiyordu, ancak herhangi bir insan kadar yozlaşmış olduğu ortaya çıktı. Peder John'da açgözlülük ve tamahkârlığın bir portresini görüyoruz (ironik bir şekilde Kilise tarafından kınanan büyük günahlardan biri).

Piskopos

Hiyerarşi açısından rahipten üstün olan Piskopos, köpeğin uyanması durumunu öğrendiğinde onu cezalandırmaya çalışır. Ancak kendisine de rüşvet teklif edildiğinde rahiple aynı hataya düşer. Piskoposun da rahip kadar yozlaşmış ve acımasız olduğu ortaya çıkar.

Cangaceiro Severino

Bölgedeki herkes tarafından korkulan Severino, çoktan bir dizi kurban vermiş ve fırsat bulamadığı için suç dünyasına düşmüştür. Severino, başka şansları olmadığı için şiddetin pençesine düşen nüfusun büyük bir bölümünün temsilcisidir.

Bizim Leydimiz

Son yargı sırasında herkes için aracılık eder ve örneğin Cangaceiro Severino'yu savunmak için kürsüye çıktığında olduğu gibi akıl almaz yorumlarla müdahale eder. Meryem Ana son derece naziktir ve herkesi cennete götürmeye çalışır: olası karakter kusurlarını haklı çıkarmak için rasyonel ve mantıklı argümanlar arar.

Oyun hakkında

Kuzeydoğu temalı oyun üç perdeye bölünmüş ve 1955 yılında yazılmıştır, Auto da Compadecida ertesi yıl, 1956'da ilk kez halka açıldı.

Ancak oyun ertesi yıl, 1957'de Rio de Janeiro'da büyük bir önem kazandı. Auto da Compadecida Rio de Janeiro'da 1. Ulusal Amatör Festivali sırasında sahnelendi.

Yıllar sonra, 1999'da hikaye televizyona uyarlandı ve ertesi yıl da uzun metrajlı bir film oldu.

TV Dizileri

Ariano Suassuna'nın kitabı ilk olarak 4 bölümden oluşan bir mini dizi olarak televizyona uyarlanmış ve 5 Ocak - 8 Ocak 1998 tarihleri arasında Rede Globo Televizyonunda gösterilmiştir.

Kamuoyundaki muazzam başarı nedeniyle, yönetmenler uzun metrajlı bir film yapmayı düşündüler (bu proje etkili bir şekilde ilerledi ve Auto da Compadecida Guel Arraes tarafından).

Film Auto da Compadecida

Adriana Falcão, João Falcão ve Guel Arraes'in senaryosuyla Guel Arraes'in yönettiği Ariano Suassuna klasiğinin film uyarlaması 2000 yılında Globo Filmes tarafından yapıldı.

1 saat 35 dakika süren filmde harika bir oyuncu kadrosu yer alıyor (Matheus Nachtergaele, Selton Mello, Denise Fraga, Marco Nanini, Lima Duarte, Fernanda Montenegro, vb.)

Film Paraíba'nın iç kesimlerindeki Cabaceiras'ta çekildi ve gösterime girdiğinde halk arasında hızlı bir başarı elde etti (2 milyondan fazla Brezilyalı seyirci sinemaya gitti).

Eleştirmenler açısından film 2001 Brezilya Sinema Grand Prix'sinde başarılı oldu. Auto da Compadecida aşağıdaki ödülleri eve götürdü:

• En İyi Yönetmen (Guel Arraes)
• En İyi Erkek Oyuncu (Matheus Nachtergaele)
• En İyi Senaryo (Adriana Falcão, João Falcão ve Guel Arraes)
• En İyi Lansman

Fragmana bir göz atın:

Ariano Suassuna kimdir?

Kamuoyunda sadece Ariano Suassuna olarak bilinen Ariano Vilar Suassuna, 16 Haziran 1927'de bugün Paraíba'nın başkenti João Pessoa'da bulunan Nossa Senhora das Neves'te doğdu. Cassia Villar ve siyasetçi João Suassuna'nın oğluydu.

Ariano'nun babası Rio de Janeiro'da öldürüldü. 1942 yılında Ariano Recife'ye taşındı ve burada orta öğrenimini tamamlayıp hukuk fakültesine girdi.

Suassuana ilk oyununu 1947'de yazdı (bu oyun Güneş ışığı giymiş bir kadın Ertesi yıl, 1948'de bir oyun daha yazdı ( Zion'un arpları şarkı söyler veya Prensesin uyanışı İdealize edenler Pernambuco Öğrenci Tiyatrosu üyeleriydi.

1950 yılında ilk ödülünü (Martins Pena Ödülü) Haçlı Yuhanna'nın Otomobili Altı yıl sonra Pernambuco Federal Üniversitesi'nde estetik profesörü oldu ve 1994 yılında emekli olana kadar uzun yıllar ders verdi.

Tiyatro ve edebiyat alanında oldukça verimli bir kariyere sahip olan Suassuna'nın çok sayıda oyunu ve kitabı yayımlanmıştır. 23 Temmuz 2014 tarihinde 87 yaşında vefat etmiştir.

Ariano Suassuna'nın portresi.

Ariano Suassuna: hayatı ve çalışmaları makalesini okumayı kaçırmayın.

Ariano Suassuna tarafından yazılan edebi eserler

Tiyatro oyunları

• Güneşte Giyinen Bir Kadın (1947)
• Siyon'un Arpları söylüyor (veya Firari Prenses ) (1948)
• Kil Adamlar (1949)
• Haçlı Yuhanna'nın Otomobili (1950)
• Bir Kalbin İşkenceleri (1951)
• Issız Yay (1952)
• Gururun Cezası (1953)
• Zengin ve Hırslı (1954)
• Auto da Compadecida (1955)
• Firari Prenses (Yeniden yazılması Siyon'un Arpları söylüyor ), (1958)
• Şüpheli Düğün (1957)
• Aziz ve Domuz Plauto'nun kuzeydoğu taklidi (1957)
• İnekli Adam ve Talihin Gücü (1958)
• Ceza ve Kanun (1959)
• İyi Tembelliğin Saçmalığı (1960)
• Ev Hanımı ve Catarina (1962)
• Quaderna'nın maskaralıkları (1987)
• Waldemar de Oliveira (1988)
• Romeo ve Juliet Aşk Hikayesi (1997)

Kurgu

• Fernando ve Isaura'nın aşk hikayesi (1956)
• Fernando ve Isaura (1956)
• Krallık Taşı ve Go-go-round'un Kan Prensi'nin Romantizmi (1971)
• Quaderna'nın Çocuklukları (Diário de Pernambuco'da haftalık süreli yayın, 1976-77)
• Sertão'nun Caatingas'ında Başı Kesilen Kralın Hikayesi / Jaguar'ın Güneşinde (1977)

Ayrıca tanıyın