Wat was het impressionisme: kenmerken, kunstenaars en schilderijen

Het impressionisme was een kunststroming die ontstond in Frankrijk in het midden van de 19e eeuw, tussen 1860 en 1880.

De term die naam geeft aan de beweging ontstond uit een kritiek op het werk Afdruk, zonsopgang (1872) van Claude Monet, samen met Édouard Manet een van de belangrijkste kunstenaars van deze stijl.

Impressionistische kunstenaars waren zeer geïnteresseerd in de optische effecten die licht geeft, dus de meeste van hun doeken werden buiten geschilderd. Dit gaf de werken lichtheid en helderheid.

Als we naar de kunstgeschiedenis kijken, beseffen we dat deze nieuwe manier van creëren voor het culturele universum een belangrijke mijlpaal was op weg naar de moderne kunst.

Afdruk, zonsopgang van Claude Monet (1872) is het doek dat naam gaf aan de impressionistische beweging.

Impressionisme in de schilderkunst

Op het moment dat de impressionistische schilderkunst verscheen, beleefde Parijs, net als andere Europese hoofdsteden, een periode van optimisme en technologische vooruitgang, de zgn. Belle Époque Deze fase duurde van 1871 tot 1914, toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak.

De schilderkunst was de artistieke taal die het meest prominent aanwezig was in het impressionisme. Deze tak kwam voort uit jonge schilders die met veel enthousiasme de effecten van natuurlijk licht op mensen en voorwerpen onderzochten.

Édouard Manet (1832-1883) wordt gezien als de kunstenaar die de aanzet gaf tot dit onderzoek en andere schilders beïnvloedde. Samen wisten zij de interpretatie van hoe kleuren, licht en schaduwen zich gedragen in een buitenomgeving naar een ander niveau te tillen.

Het loket, van Édouard Manet

Dit was een grote verandering in de schilderkunst, aangezien de schilderkunst tot dan toe beperkt was tot ateliers. In deze omgeving werd het licht gemanipuleerd. Over het algemeen kwam het licht uit een zijraam, waardoor de modellen geleidelijk schaduwen kregen.

Deze manier van belichten van de modellen werd ook op kunstacademies onderwezen en was vrij traditioneel.

Toen er een groep schilders opdook die nieuwe manieren voorstelde om de werkelijkheid te zien en weer te geven, waren conservatieve critici dan ook verontrust en accepteerden ze de nieuwe stijl niet.

In 1872 schilderde Claude Monet (1840-1926) het doek Afdruk, zonsopgang die twee jaar later een tentoonstelling in de fotostudio van Félix Nadar (1820-1910) integreert samen met werken van andere kunstenaars van deze stroming.

Het bleek dat de critici de werken afkeurden en op pejoratieve toon de kunstenaars noemden als impressionisten geïnspireerd door de titel van Monet's werk.

Daarna waren er andere tentoonstellingen in dezelfde plaats en ze begonnen zichzelf "impressionisten" te noemen.

In die tijd werd harde kritiek geuit, zoals die in een humoristisch tijdschrift in 1876.

De Rue le Peletier is een aaneenschakeling van rampen. Na de brand in de Opera is er nu een nieuwe catastrofe. Bij Durand-Ruel is zojuist een tentoonstelling gestart met schilderijen.

Vijf of zes gekken, waaronder een vrouw, hebben zich verzameld om hun werk tentoon te stellen. Ik zag mensen huilen van het lachen voor de doeken, maar mijn hart bloedde toen ik ze zag. Deze zogenaamde kunstenaars noemen zichzelf revolutionairen, "impressionisten".

Ze nemen een stuk doek, verf en kwast, besmeuren het met willekeurige vlekken en tekenen hun naam erop. Het is een illusie, alsof hospita's op straat wat stenen opraapten en dachten dat ze een diamant hadden gevonden.

Impressionistische kunstenaars en werken

Naast Édouard Manet, de schepper van de beweging, hebben we andere prominente namen, waaronder:

Claude Monet (1840-1926)

Het werk dat aan de naam van de impressionistische beweging ten grondslag ligt, werd geschilderd door Claude Monet, een vooraanstaand kunstenaar onder zijn tijdgenoten.

De Franse schilder was een man met passie voor zijn vak, hij waardeerde goede momenten en maakte er een punt van om in zijn werken mooie en lichte taferelen te laten zien.

Hij was een groot voorstander van schilderen in de open lucht en bezat zelfs een "atelierboot", waarin hij de veranderingen in het rivierlandschap gedurende de dag kon observeren.

Monet streefde ernaar het moment weer te geven, dus was er geen tijd om aan details te besteden, het belangrijkste voor hem was het uiteindelijke decor. Om die reden werd hij aan het begin van zijn carrière zwaar bekritiseerd.

Later kreeg hij echter erkenning en bleef hij schilderen tot het einde van zijn leven, op 86-jarige leeftijd.

In de schilderkunst Camille en Jean op de heuvel Het werd getoond op de tweede tentoonstelling van de impressionistische groep in 1876.

Camille en Jean op de heuvel (1875), door Claude Monet

Op dit schilderij kijkt Camille, die bovenaan de heuvel staat, de kijker aan terwijl haar zoon naar de top loopt. Haar jurk gaat op in de lucht, alsof ze zelf deel uitmaakt van de natuur.

Zelfs met weinig details kunnen we de ernstige fysionomie van de jongen waarnemen, die op afstand van de scène blijft.

Auguste Renoir (1841-1919)

Renoir is een van de beroemdste schilders van het impressionisme. Hij genoot grote erkenning en produceerde intens, zelfs toen zijn gezondheid hem in de steek liet, tegen het einde van zijn leven.

De kunstenaar probeerde op zijn doeken optimisme, enthousiasme en rust over te brengen. Hij bracht ook de ontmoetingen van de Franse elite aan het eind van de 19e eeuw in beeld.

Het kader De lunch van de roeiers (1880-81), is zo'n scène en een van de belangrijkste schilderijen van de beweging. Hierin toont Renoir een moment van ontspanning tussen zijn persoonlijke vrienden en restaurantgangers.

De lunch van de roeiers (1880-81), door Auguste Renoir

We zien in de compositie hoe de schilder de perceptie van diepte meesterlijk uitwerkt. Hij zorgt er ook voor dat de personages duidelijk zijn.

Daarnaast toont het een stilleven op de centrale tafel en verschillende personen in een spontaan tafereel, als ware het een foto.

Het meisje in de rechterhoek met de hond is Aline Charigot, die de vrouw van de schilder zou worden.

Edgar Degas (1834-1917)

Bekend als "de schilder van de ballerina's", was Degas een eigenaardige impressionist omdat hij, in tegenstelling tot zijn tijdgenoten, een eigen stijl ontwikkelde en onderwerpen had die hem bijzonder interesseerden, zoals de wereld van het ballet.

Bovendien had de kunstenaar een bijzondere waardering voor tekenen, net als Dominique Ingres (1780-1867), een belangrijke neoklassieke schilder geboren in de 18e eeuw.

Degas was gefascineerd door het portretteren van jonge vrouwen tijdens dansvoorstellingen, of zelfs tijdens repetities en backstage. Er wordt gespeculeerd dat de kunstenaar, ondanks het feit dat hij zoveel ballerina's schilderde, een afkeer had van vrouwen, en ook vrijwillig celibatair was.

Een van zijn bekende doeken is Dansles (1873-75), waarin de kunstenaar een groep adolescente dansers afbeeldt die in een halve cirkel rond de leraar staan, die uitleg geeft.

Dansles (1873-75), door Edgar Degas

Het gezichtspunt van de schilder, en dus van de kijker van het werk, is dat van iemand die aanwezig is in de scène maar tegelijkertijd onopgemerkt blijft. Dit creëert een gevoel van intimiteit en spanning tegelijk.

Paul Cézanne (1839-1906)

Cézanne was een rusteloze en eigenzinnige schilder op zoek naar degelijk werk dat hem bij de grootste schilders van zijn tijd zou plaatsen, een doel dat werd bereikt.

Zijn ontdekkingen dienden als basis voor veel schilders die na hem kwamen, zoals bijvoorbeeld Pablo Picasso.

Tijdens zijn carrière kreeg hij echter niet de erkenning die na zijn dood zou komen. De kunstenaar zei ooit tegen een jonge schilder:

Misschien ben ik te vroeg geboren. Ik ben meer een schilder van zijn generatie dan van de mijne.

Als tijdgenoot van de impressionisten wijdde Cézanne een deel van zijn werk aan deze stijl. Het doek Het huis van de gehangene (1872-73) is een voorbeeld van werk dat is geïnspireerd op impressionistische ideeën, met name die van Camille Pissarro (1830-1903), een andere schilder van de beweging.

Het huis van de gehangene (1872-73), door Paul Cézanne

Het onderwerp van het schilderij is een landschap in de open lucht, wat een terugkerend kenmerk was van impressionistische werken. De kleine overlappende penseelstreken wijzen ook op de invloed, evenals de lichte en heldere tinten.

Het contrast tussen de driehoekige daken van de huizen en het open landschap op de achtergrond en de manier waarop de bomen zijn geborsteld, geven ons de indruk dat we daadwerkelijk voor dit landschap staan, wat het idee van realiteit versterkt.

Berthe Morisot (1841-1895)

Morisot was de enige vrouw die aanwezig was op de tentoonstellingen van de impressionisten in het atelier van Félix Nadar. Net als de andere kunstenaars van de beweging legde zij zich toe op de studie van het natuurlijke licht en schilderde zij buiten. Er zijn zelfs aanwijzingen dat zij Manet beïnvloedde om zijn studies over het natuurlijke licht te verdiepen.

Naast haar kwamen later andere kunstenaars die deel uitmaakten van de streng, zoals Mary Cassatt (1844-1926), Eva Gonzalès (1849- 1883) en Lilla Cabot Perry (1848-1933).

Het werk van Morisot kreeg in die tijd enige erkenning, maar omdat zij een vrouw was, kwam zij niet voor op de lijst van prominente namen in de kunstgeschiedenis.

De kunstenares had een bijzondere waardering voor huiselijke thema's, zoals moederschapstaferelen en het universum van de vrouw. Ze produceerde ongeveer 800 werken.

Een van hen is De wieg, Daarin beeldt Berthe een moeder uit die toekijkt hoe haar dochter vredig in haar wieg ligt te slapen.

De wieg (1872), door Berthe Morisot

Zoals in de meeste van zijn werken wordt de vrouw hier afgebeeld in een scène van intimiteit en verbondenheid, die een grote emotionele lading heeft.

Het doek werd door de critici gezien als een groots werk, waarin de kunstenaar de combinatie van kleuren en vooral van wit op briljante wijze realiseerde.

Lees ook: Ontmoet beroemde schilderijen van grote vrouwen.

Kenmerken van impressionistische werken

De impressionisten beseften dat de natuur gezien in haar eigen omgeving een intense briljante mengeling van gevarieerde kleuren en tonen oplevert die voor onze ogen schuifelen.

Dus, de beelden die ze schilderden had geen duidelijke contouren De verf werd op het doek aangebracht in kleine oneffenheden die samen en overlappend een effect creëren dat meer lijkt op een kortstondige visuele ervaring.

Bovendien profiteerden deze schilders het meest van de zonlicht en misbruikt complementaire kleuren .

De landschappen Maar ook andere motieven kwamen aan bod, zoals vrouwenportretten, ballerina's en zelfs interieurscènes.

Hoe was het impressionisme in Brazilië?

In Brazilië ontstond de impressionistische stijl vooral door toedoen van Eliseu Visconti (1867-1944). De schilder wist zich los te maken van de geldende neoklassieke structuren in de kunst en luidde in het land de weg naar het modernisme in.

Zwangerschap (1906) van Eliseu Visconti toont een vrouw die borstvoeding geeft in een park.

De schilder, die in Italië werd geboren en als baby naar Brazilië kwam, studeerde kunst in het land en kreeg in 1892 een reis naar Europa om zijn studie voort te zetten. Daar kwam hij in contact met werken van de grote impressionisten, die zijn werk sterk beïnvloedden.

Elysium begon, net als de Europese schilders, de nuances van kleuren, licht en schaduwen op voorwerpen en mensen die aan zonlicht werden blootgesteld te bestuderen.

In de koffieplantage (1930), door Georgina Albuquerque

Ook andere kunstenaars putten uit het impressionisme, zoals Anita Malfatti (1889-1964), Almeida Júnior (1850-1899) en Georgina de Albuquerque (1885-1962).

Misschien bent u ook geïnteresseerd in :