Boek De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri (samenvatting en analyse)

Goddelijke Komedie is geschreven door de Florentijn Dante Alighieri tussen 1304 en 1321. episch gedicht Een literair genre dat in verzen de heldendaden vertelt.

Dergelijke prestaties werden gezien als een model van deugdzaamheid, of ze nu waar waren of fictief. Het werk vertegenwoordigt dus een compilatie van de middeleeuwse cultuur en kennis, zowel religieus als filosofisch, wetenschappelijk en moreel.

Oorspronkelijk heette het gedicht Komedie Dit was de naam die gegeven werd aan werken met een happy end, in tegenstelling tot het klassieke concept van tragedie.

Toen Giovanni Boccaccio de opdracht kreeg om over het werk te schrijven, noemde hij het Goddelijke Komedie om het belang van christelijke waarden te benadrukken.

Illustratie van het paradijs voor De Goddelijke Komedie door Gustave Doré

Wij kunnen de structuur en de kenmerken van Goddelijke Komedie als volgt:

• Een inleidend lied
• Drie hoofdstukken: Hel, Vagevuur en Paradijs
• Elk hoofdstuk is verdeeld in drieëndertig canto's
• Het werk heeft in totaal honderd nummers
• De hel wordt gevormd door negen cirkels
• Het vagevuur bestaat uit negen stadia, verdeeld in: het voorvagevuur, de zeven trappen en het aardse paradijs.
• Het paradijs is gestructureerd in negen sferen en de Empyreus
• Alle liedjes zijn geschreven in derde rijm - vers gecreëerd door Dante - waarvan de strofen zijn samengesteld uit tercetten in decasyllaben met verweven rijm

Waarom organiseerde Dante het werk op deze manier? Vanwege de symbolische waarde die getallen hadden in de middeleeuwse verbeelding. Daarom spelen ze een belangrijke rol in de organisatie van de tekst en in de uiteenzetting van de ideeën van Goddelijke Komedie Om precies te zijn:

• Het getal drie, symbool van goddelijke perfectie en de Heilige Drie-eenheid;
• Het getal vier, verwijzend naar de vier elementen: aarde, lucht, water en vuur;
• Het getal zeven, symbool van het complete geheel. Ook wel de hoofdzonden genoemd;
• Het getal negen, symbool van wijsheid en het zoeken naar het hoogste goed;
• Het getal honderd, symbool van perfectie.

Samenvatting

Illustratie van William Blake toont Dante die ontsnapt aan de dieren

Dante, het alter ego van de dichter, is verdwaald in een donkere jungle. Bij het ochtendgloren bereikt hij een verlichte berg, waar hij wordt belaagd door drie symbolische dieren: een luipaard, een leeuw en een wolvin. De ziel van Vergilius, de Latijnse dichter, komt hem te hulp en deelt hem mee dat zijn geliefde Beatrice hem heeft opgedragen hem naar de poorten van het paradijs te brengen. Hiervoor moeten ze eerst door de hel enhet vagevuur.

In het eerste deel van de reis begeleidt Vergilius de pelgrim door negen helse cirkels, waarin Dante een glimp opvangt van de straffen die goddeloze zondaars ondergaan.

In het tweede deel maakt de pelgrimsdichter kennis met het vagevuur, een plaats waar zondige maar berouwvolle zielen hun zonden zuiveren om op te stijgen naar de hemel.

In het derde deel wordt Dante door Beatrice verwelkomd aan de poorten van het paradijs, aangezien Vergilius de toegang is verboden omdat hij een heiden is. Dante ziet het firmament en is getuige van de overwinning van de heiligen en de glorie van de Allerhoogste.

Verlicht en bekeerd door de openbaring, keert de pelgrimsdichter terug naar de aarde en besluit van zijn reis te getuigen in een gedicht om de mensheid te waarschuwen en te adviseren.

De hoofdpersonen in de Goddelijke Komedie zijn in wezen:

• Dante de pelgrimsdichter, die de menselijke conditie vertegenwoordigt.
• Virgílio Een dichter uit de klassieke oudheid die staat voor rationeel denken en deugdzaamheid.
• Beatriz Dante's puberale liefde, die het geloof vertegenwoordigt.

Daarnaast noemt Dante in het hele gedicht verschillende personages uit de antieke, bijbelse en mythologische geschiedenis, en herkenbare figuren uit het veertiende-eeuwse Florentijnse leven.

Het Inferno

Illustratie uit 1480 door Sandro Botticelli van de hel in De Goddelijke Komedie.

Laat alle hoop varen, jullie die binnenkomen!

Het eerste deel van de Goddelijke Komedie is de hel. Dante en Vergilius passeren eerst de lafaards, die de schrijver nutteloos noemt. Bij het bereiken van de rivier Aqueronte ontmoeten de dichters de helse bootsman, Charon, die de zielen naar de deur van de hel brengt.

De inscriptie op de deur luidt: "O jullie die binnengaan, laat alle hoop varen". De hel is gestructureerd in negen cirkels, waar de verdoemden worden verdeeld volgens hun fouten.

Eerste kring (ongedoopt)

De eerste cirkel is het voorgeborchte of het ante-inferno. Daarin bevinden zich de zielen die, hoewel deugdzaam, Christus niet hebben gekend of niet gedoopt zijn, waaronder Vergilius zelf. Hun straf is dat zij de gaven van het eeuwige leven niet kunnen genieten. Daaruit werden alleen de aartsvaders van Israël bevrijd.

Tweede cirkel van de hel (lust)

Gereserveerd voor degenen die zich schuldig maken aan lust, een van de hoofdzonden. Bij de ingang onderzoekt Minos de zielen en bepaalt de straf. Daar is Francesca da Rimini, een adellijke vrouw uit Italië die na haar tragische einde een symbool werd van overspel en lust.

Derde cirkel (gulzigheid)

Gereserveerd voor de zonde van gulzigheid. Zielen lijden in een moeras besmet met ijskoude regen. In deze cirkel zit de hond Cerberus en Ciacco.

Vierde cirkel van de hel (gierigheid en verkwisting)

Gereserveerd voor de zonde van gierigheid. Squanderers hebben er ook een plaats in. De plaats wordt voorgezeten door Pluto, die de dichter voorstelt als een demon van rijkdom.

Vijfde cirkel (woede en luiheid)

Phlegias, zoon van de god Ares en koning van de Lappen, is de veerman die de zielen over de Stygische lagune naar de helse stad Dite brengt. De dichters ontmoeten Philip Argenti, de vijand van Dante. Bij het zien van hen zijn de demonen woedend.

Zesde cirkel (ketterij)

De Furies van de toren van Dite en Medusa manifesteren zich. Een engel helpt hen door de poorten van de stad te openen om op te rukken naar de kring van ongelovigen en ketteraars, veroordeeld tot de brandende kelders.

Zij ontmoeten de edele levensgenieters Farinata degli Uberti, Dante's tegenstander, en Cavalcante Cavalcanti, van het huis Guelfa. Vergilius legt de dichter de zonden uit volgens de scholastiek.

Zevende cirkel van de hel (geweld)

Gereserveerd voor de gewelddadigen, waaronder tirannen. De bewaker is de Minotaurus van Kreta. De dichters worden door de centaur Nesso over een rivier van bloed gedragen. De cirkel is verdeeld in drie ringen of bochten, afhankelijk van de ernst van de zonde: geweld tegen de naaste; geweld tegen zichzelf (inclusief zelfmoordenaars); en geweld tegen God, het natuurrecht en de kunst.

Achtste cirkel (fraude)

Het is verdeeld in tien cirkelvormige en concentrische kuilen. Hier worden de pooiers, vleiers, courtisanes, beoefenaars van simonie, wichelaars en bedriegers, bedriegers (corrupt), hypocrieten, dieven, adviseurs van bedrog, schismaten en promotors van onenigheid, en tenslotte vervalsers en alchemisten gestraft.

Negende cirkel (verraad)

Gereserveerd voor verraders. De dichters ontmoeten de titanen en de reus Anteu draagt hen in zijn armen naar de laatste afgrond. Deze is verdeeld in vier kuilen die als volgt zijn verdeeld: verraders van hun verwanten, van hun vaderland, van hun diners en van hun weldoeners. In het midden zit Lucifer zelf. Van daaruit gaan ze naar de andere hemisfeer.

Vagevuur

Illustratie door Gustave Doré van het vagevuur in De Goddelijke Komedie

Laat hier dode poëzie opduiken,

O heilige muzen die mij vertrouwen geven!

Laat Calliope zijn harmonie wat opkrikken,

En begeleid mijn lied met de kracht

Met die van de negen kraaien de adem,

Het heeft elke hoop op verlossing verdronken!

Het vagevuur is de plaats aan gene zijde waar zielen hun zonden zuiveren om naar de hemel te kunnen streven. Dit idee, diep geworteld in de middeleeuwse verbeelding, is het idee waar Dante van uitgaat.

Door het aanroepen van de Muzen bereikt de dichter de oevers van het eiland van het vagevuur, gelegen op het australe halfrond. Daar ontmoeten ze Cato van Utica, die Dante voorstelt als de bewaker van de wateren. Cato bereidt hen voor op de reis door het vagevuur.

Antepurgatorium

De dichters komen aan bij het antepurgatorium in de schuit die wordt aangedreven door een engel. Ze ontmoeten de musicus Casella en andere zielen. Casella zingt een dichterslied. Bij aankomst berispt Cato hen en de groep gaat uiteen. De dichters merken de aanwezigheid op van de late bekeerlingen en degenen die geëxcommuniceerd zijn vanwege hun rebellie (nalatige uitstellers van bekering, de plotselinge doden en de gewelddadige doden).

Gedurende de nacht, terwijl Dante slaapt, brengt Lucia hem naar de deur van het vagevuur. Als hij wakker wordt, graveert de engel zeven letters "P" op zijn voorhoofd als verwijzing naar de hoofdzonden, tekens die zullen verdwijnen als hij naar de hemel opstijgt. De engel opent de deuren met de mystieke sleutels tot berouw en bekering.

Eerste cirkel (trots)

De eerste cirkel van het vagevuur is gereserveerd voor de zonde van hoogmoed. Daar aanschouwen zij beelden van nederigheid, zoals de passage uit de Aankondiging. Verder aanschouwen zij ook beelden van hoogmoed zelf, zoals de passages uit de Toren van Babel. Dante verliest de eerste letter "P".

Tweede cirkel (afgunst)

Deze kring is gereserveerd voor hen die hun afgunst zuiveren. Ook hier beschouwen zij voorbeeldige scènes van de deugd die is belichaamd in de Maagd Maria, in Jezus zelf die de naastenliefde predikt of in passages uit de oudheid.

Derde cirkel (woede)

De derde cirkel is gewijd aan de zonde van de woede. Vergilius legt Dante het morele systeem van het vagevuur uit en denkt na over misplaatste liefde. Centraal staat de bevestiging van de liefde als het beginsel van al het goede.

Vierde cirkel (luiheid)

Deze cirkel is gereserveerd voor de zonde van luiheid. Er vindt een belangrijke discussie plaats over de vrije wil en de relatie tot menselijke daden die voortkomen uit liefde, zowel ten goede als ten kwade.

Vijfde cirkel (hebzucht)

In de vijfde cirkel wordt de hebzucht gezuiverd. Op een niveau van het vagevuur overdenken de dichters voorbeelden van de deugd van vrijgevigheid. Het vagevuur beeft door de bevrijding van de ziel van Estacio, een Latijnse meester en dichter die hulde brengt aan Vergilius.

Zesde cirkel (gulzigheid)

In deze cirkel wordt de zonde van gulzigheid gezuiverd. Statius vertelt hoe hij zich dankzij de profetieën in Vergilius' IV Eccloga bevrijdde van hebzucht en in het geheim het christendom omarmde, maar het was dit zwijgen dat hem een veroordeling opleverde. Boetelingen worden onderworpen aan honger en dorst. Dante is verbaasd dat Foresto Donati gered wordt door de gebeden van zijn vrouw.

Zevende cirkel (lust)

Gereserveerd voor de wellustigen, legt Vergilius de verwekking van het lichaam en de infusie van de ziel uit. Vanuit een brandende cirkel bezingen de wellustigen de kuisheid. Ze ontmoeten de dichters Guido Guinizelli en Arnaut Daniel. De laatste vraagt Dante om gebed. Een engel kondigt aan dat Dante de vlammen moet oversteken om het aardse paradijs te bereiken. Vergilius geeft hem over aan zijn vrije wil.

Aards paradijs

In het aardse paradijs biedt Maud, een middeleeuwse maagd, aan hem te begeleiden en hem de wonderen van het paradijs te tonen. Ze beginnen een reis langs de rivier de Letes en er verschijnt een processie, voorafgegaan door de zeven gaven van de Heilige Geest. De processie stelt de triomf van de Kerk voor. Beatrice verschijnt en spoort hem aan zich te bekeren. De dichter wordt ondergedompeld in het water van de Eunoe en regenereert.

Paradijs

Tekening van Cristobal Rojas die het paradijs voorstelt in De Goddelijke Komedie

Het paradijs van de Goddelijke Komedie is opgebouwd uit negen sferen, en de zielen worden verdeeld volgens de bereikte genade. Vergilius en Dante scheiden. De dichter begint de reis naar de Empyreus met Beatrice, waar God woont.

De eerste sfeer is de Maan (geesten die hun gelofte van kuisheid hebben gebroken)

De vlekken op de maan staan voor hen die gefaald hebben in hun kuisheidsgeloften. Beatrice legt de waarde van de geloften voor God uit en wat de ziel kan doen om haar falen goed te maken. Ze vertrekken naar de tweede sfeer, waar ze verschillende actieve en heilzame geesten ontmoeten.

De tweede sfeer is Mercurius (actieve en heilzame geesten)

De geest van keizer Justinianus informeert Dante dat in Mercurius degenen zijn die grote werken van handelen of denken hebben nagelaten voor het nageslacht. De dichter vraagt zich af waarom Christus het lot van het kruis koos als verlossing. Beatrice legt de leer van de onsterfelijkheid van de ziel en de opstanding uit.

De derde sfeer is Venus (liefhebbende geesten)

De sfeer van Venus is het lot van geliefden die hun passie hebben weten te beheersen. Dante ontmoet Charles Martel, erfgenaam van de Hongaarse troon, die twee tegenstrijdige zaken in zijn eigen familie blootlegt. Vervolgens ontmoet hij Fulco van Marseille, die de zonden van Florence belicht, met name de hebzucht van de geestelijkheid.

De vierde sfeer is de Zon (artsen in filosofie en theologie)

In de vierde sfeer bevinden zich de doctors in de theologie en filosofie. Geconfronteerd met de twijfels van Dante, geven de wijzen antwoord en onderricht. De heilige Thomas van Aquino verduidelijkt de superioriteit van Adam en Jezus Christus boven de wijsheid van Salomo. Hij spreekt ook over de heilige Franciscus van Assisi. De heilige Bonaventura prijst de heilige Dominicus.

Vijfde sfeer, Mars (martelaren)

De vijfde sfeer is Mars, gewijd aan de martelaren van het christendom, die beschouwd worden als strijders van het geloof. De zielen van de martelaren zijn lichtjes die samen een kruis vormen. Beatrice prijst hen die vielen tijdens de kruistochten, en Dante ontmoet zijn voorvader Cacciaguida, die een kruisvaarder was. Deze laatste voorspelt Dantes ballingschap.

Zesde sfeer, Jupiter (Rechtvaardige heersers)

Het is de sfeer gewijd aan goede heersers, waar Jupiter als allegorie fungeert (als god van de Griekse goden). Dante ontmoet er de grote leiders uit de geschiedenis die als rechtvaardig worden beschouwd, zoals Trajanus, van wie een legende zegt dat hij zich tot het christendom bekeerde.

Zevende sfeer, Saturnus (contemplatieve geesten)

Saturnus, de zevende sfeer, is de rustplaats voor hen die op aarde een contemplatief leven hebben geleid. Dante spreekt met San Damiano over de leer van de voorbestemming, het monnikendom en de slechte religieuzen. Ook spreekt de heilige Benedictus zijn teleurstelling uit over het lot van zijn orde. Dante en Beatrice beginnen de overgang naar de achtste sfeer.

Achtste bol, sterren (triomferende geesten)

De achtste bol komt overeen met de sterren van het sterrenbeeld Tweelingen, die de Church Militant symboliseren. Daar verschijnen Jezus Christus en de Maagd Maria, van wiens kroning hij getuige is. Beatrice vraagt Dante om de gave van begrip. Petrus ondervraagt hem over geloof, Jacobus over hoop en Johannes de Evangelist over liefde. Dante komt als overwinnaar uit de strijd.

Negende sfeer, kristallijn (engelenhiërarchieën)

De dichter ziet het licht van God, omgeven door negen ringen van hemelse hoven. Beatrice legt Dante de overeenkomst uit tussen de schepping en de hemelse wereld, en de engelen worden beschreven volgens de leer van de heilige Dionysius.

De Empyrean (God, Engelen en Gezegende)

Dante stijgt uiteindelijk op naar de Empyreus, een plaats voorbij de bekende fysieke wereld, de ware woonplaats van God. De dichter is gehuld in licht en Beatrice is gekleed in ongewone schoonheid. Dante onderscheidt een grote mystieke roos, symbool van goddelijke liefde, waarin de heilige zielen hun troon vinden. Beatrice krijgt haar plaats naast Rachel. Dante wordt in zijn laatste etappe geleid door Sint Bernardus. De AllerheiligsteDe drie-eenheid manifesteert zich aan Dante in de vorm van drie identieke cirkels. Na verlicht te zijn, begrijpt Dante het mysterie van de goddelijke liefde.

Biografie van Dante Alighieri

Dante Alighieri (1265-1321) was een dichter uit Florence, vertegenwoordiger van de zgn. Dolce stil nuovo (Zoete nieuwe stijl.) Zijn volledige naam was Durante di Alighiero degli Alighieri. Hij was getrouwd met Gemma Donati. Zijn eerste literaire werk was "Nieuw leven" (1293), geïnspireerd door zijn liefdesgevoelens voor Beatriz Portinari.

Dante was vanaf 1295 betrokken bij het politieke leven van Florence. Hij nam met de Güelfos deel aan de confrontatie tegen de Ghibellijnen. Hij was ambassadeur in San Gimignano, hoge magistraat van Florence en lid van de Bijzondere Raad van het Volk en de Raad van de Honderd. Hij werd verbannen nadat hij werd beschuldigd van oppositie tegen de paus, corruptie en wanbeheer. Hij stierf in de stad Ravenna op 56-jarige leeftijd.

Tot zijn werken behoren: "Vida Nova"; "De Vulgari Eloquentia" (beschouwingen over de volksmond); "Divine Comedy" en "Il Convivio".